قرآن تاریخی شیخ حسن الکوردی (مولان‌آباد) از علمای فرهنگی و دینی کردستان و جهان اسلام در عصر صفویه، در شهرستان سقز از توابع آذربایجان غربی ثبت ملی شد.
به گزارش اصلاح‌وب به نقل از کردپرس؛ این نسخه از قرآن که آن را «امّ القرآن» نامیده‌اند، یکی از قرآن‌های خطی با ارزش واقع در استان کردستان و حتی جهان اسلام است که حدود ٣٥٠ سال پیش با سرپرستی شیخ حسن مولان‌آباد و با همکاری دانشمند دیگری به نام ملارسول کاتب در ٨٦٥ صفحه در مدت ١٠ سال کتابت شده است که دارای ١٦ کیلوگرم وزن و جلد آن از پوست آهو است.
در جلسه اخیر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، قرآن شیخ حسن الکوردی به همراه قرآن «کانی مشکان» ثبت ملی شدند. پیشتر نیز قرآن روستای نگل ثبت ملی شده بود.
گفتنی است استان کردستان از دیر باز مهد فرهنگ، ادب و هنر، کانون دین و عرفان بوده است، در جای جای این خطه آثاری دیرینه از مسائل مذهبی، ملی و قومی را می‌توان دید که خود زبان گویایی از عرق و ریشه این مردم و دایرةالمعارفی از فرهنگ آنها و آیینه‌ای تمام‌نما از مسیر تحولات دوران‌های مختلف، انسان‌شناسی و مردم‌شناسی، ارتباطات فرهنگی-اجتماعی و... به‌شمار می‌رود.
نگاهی به زندگی و تألیفات شیخ حسن الکوردی
شیخ حسن مولان‌آباد معروف به شیخ حسن الکوردی در میان علمای جهان اسلام، بی‌گمان یکی از بزرگترین این چهره‌هاست. وی فرزند شیخ محمود فرزند شیخ محمد فرزند شیخ ابراهیم بستی فرزند شیخ زکریای مهاجر است. شیخ حسن در سال ١٠٧٣ هجری قمری در روستای بست از توابع بخش خورخوره‌ی شهرستان سقز به دنیا آمده و در ١١٣٦ در روستای مولان‌آباد سقز وفات یافته است. وی اغلب اوقات را به تدریس و مطالعه و عبادت گذرانیده است. شیخ حسن دانشمندی بزرگ و زاهدی دیندار بود و در شعر و ریاضیات هم‌دست داشت. او ابتدا تحصیلات خود را در منطقه و نزد پدر با خواندن قرآن و کتب ابتدایی متداول نزد پدر در روستای بست سپری می‌کند. سپس به روستای باشماق تیلکو می‌رود و مدتی هم در آنجا نزد استادش ملا احمد وزله مشغول به تحصیل می‌شود.
شیخ حسن بعد از مدتی به گل‌تپه فیض‌الله‌بگی می‌رود و نزد ملا عبداللطیف به ادامه تحصیل می‌پردازد. بعد از آن متوجه ملا محمد مدرّس در ملقرنی سقز می‌شود و دورانی را نیز در خدمت ایشان به جهد و تلاش در تحصیل دانش می‌گذراند.
شوق و اشتیاق به خواندن و یادگیری شیخ را به کوی سنجاق عراق می‌کشاند و در نهایت تحصیلات خود را در عراق به پایان می‌رساند، طبق نوشته‌هایی که هم‌اکنون نیز در دسترس است، شیخ در سال ١١١٣ ه.ق نزد شیخ یحیی نامی اجازه طریقت دریافت می‌دارد و ملقب به قطب‌الدین می‌شود و سپس جهت تکمیل به مصر سفر کرده و در دانشگاه الازهر مصر تحصیلات خود را به اتمام رسانیده و در بازگشت به بغداد رفته و در آنجا نیز به کسب فضایل پرداخته و در محضر شیخ محمد نودهی برزنجی سلوک عرفانی را آغاز و تکمیل نموده و پس از سال‌ها دوری از وطن به دیار خویش بازگشته و به تعلیم شاگردان پرداخت.
از اقدامات مهم شیخ، تحریر قرآن کریمی است که آن را امّ القرآن نامیده‌اند. این قرآن یکی از قرآن‌های خطی با ارزش واقع در استان کردستان و حتی جهان اسلام است که حدود ٣٥٠ سال پیش با سرپرستی شیخ حسن مولان‌آباد و با همکاری دانشمند دیگری به نام ملارسول کاتب در ٨٦٥ صفحه در مدت ١٠ سال کتابت شده است؛ این قرآن دارای ١٦ کیلوگرم وزن و جلد آن از پوست آهو است.
شیخ حسن جمله به جمله ترجمه فارسی آیات را در زیر آن نوشته و در حاشیه آن توضیحاتی به چشم می‌خورد.
این نسخه جدای از متن قرآن، حاوی مجموعه‌ای از اطلاعات مرتبط با علوم متنوع قرآنی، شامل ترجمه، تفسیر، بیان شأن و اسباب نزول آیات، بررسی آیات احکام، علم تجوید، علم تلاوت و قرائت‌های هفتگانه، بیان خواص و فضائل آیات و سور، علم اصول الحدیث و چند رساله‌ی دیگر است، که بنا به یکجا بودن همه‌ی این موضوعات در منطقه به اُمّ القرآن شهرت یافته است. این قرآن یکی از افتخارات مردم کردستان است چرا که به نام ام القرآن (زیرا برای تأیید به بلاد اسلامی همچون مصر و شام برده شده است) مسمّا گردیده است. شیخ حسن تألیفات و تحقیقات زیادی در علوم مختلف داشته که مهم‌ترین آنها گردآوری این نسخه می‌باشد.
شیخ حسن هم‌عصر نادرشاه افشار بوده و نادر به هنگام عزیمت به مغان، بنا به شهرت و احترامی که شیخ در بین مردم و حکّام داشت به مولان آباد و زیارت شیخ می‌رود و عصای مرصع و سفره‌ای چرمی حاشیه‌دار و کتاب نفایس الفنون را به شیخ هدیه می‌دهد که هم اکنون نزد بازماندگان شیخ حسن نگه‌داری می‌شود.
نظرات